Gazeteistasyon- HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, Bütçe Buluşmalarımız kapsamında Türkiye Engelliler Konfederasyonuna yaptığı ziyarette, ‘’ Bütçede engellilere ayrılan pay yetersizdir, artırılmalıdır’’ Sancar, yaptığı açıklamada şöyle konuştu:
Saray'ın bütçesini değil halkın bütçesini yapmak istiyoruz
Türkiye’de demokrasiden söz etmek imkansızlaştığı için burada da bu ilkeyi hiçe saydılar. Saray'da kendi bürokratları ile bir bütçe hazırladılar, bu yüzden bunun bir saray bütçesi olduğunu söylüyoruz. Bu bütçe savaşa, saraya ve yandaşa hazırlanmıştır. Amacımız bunun halka bütçe haline gelmesi için Meclis'te bütün imkanlarımızı kullanmaktır. Engellilerin bütün sorunlarının farkındayız ve bunun için çalışmalar yapıyoruz. Bu konuda büyük emek sarf eden bir engelliler komisyonumuz var, kendilerine de emekleri için teşekkür ediyorum.
Bütçede engellilere ayrılan pay yetersizdir
Türkiye’de nüfus içinde engellilerin oranı ile ilgili sağlıklı veriler yok. Bugün Türkiye'de gerçekten bütün engelli kategorilerini kapsayacak şekilde kesin bir rakam yok. Tahminlerimiz 10 milyon civarında engelli bulunduğu yönünde. Aileleri ile birlikte Türkiye'nin 3’te birini ilgilendiren bir konuyla ilgili konuşuyoruz. Yapılacak tartışmaların ülkenin bütününü doğrudan ve kökten etkilediğini de vurgulamamız gerekiyor. Parti olarak; engellilere yönelik tüm hizmetlerin parasız, kamusal, anadilinde ve erişilebilir olması gerektiğine inanıyoruz. Oysa engellilere sunulan hizmetlerin bu ilkelerin gereklerini karşılamadığını biliyoruz. 2022 için bütçede engelliler için ayrılan pay % 2’nin altındadır. Böyle bir kesimin hakları ve ihtiyaçları için bu pay çok yetersiz kalmaktadır. Bunun için kaynak mevcuttur. Mesela israfta, yandaşlara rant temininde ve savaş politikalarında değişikliğe gidilerek halka bu kaynaklar aktarılabilir. Bizim mücadelemiz bu çerçevede yürümektedir.
Engellilere verilen destekler lütuf ve sadaka gibi veriliyor
Engellilere ilişkin esas alınması gereken metinlerin başında Anayasa geliyor. Anayasa sosyal devlet ilkesini içeriyor ancak bu iktidar sosyal hak kavramına uzak, yabancı hatta karşı bir zihniyete sahip. Yapılan desteklerin büyük kısmı ihsan, lütuf ve sadaka anlayışına dayanıyor. Yapılması gereken bütün desteklerin sosyal hak güvencesi ile sağlanmasıdır. BM Engelli Hakları Sözleşmesine göre engellilere tanınması gereken hakların ve yürütülmesi gereken hizmetlerin ne olduğuna dair ayrıntılı düzenlemeler yer alıyor. Maalesef Türkiye'deki durum bu sözleşme ile uyuşmamaktadır. Engellilerin bağımsız birey ve eşit yurttaş olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Ancak iktidarın lütfuna bağımlı haline getirilmek, insan onurunu ihlal eden bir yaklaşımdır. Bütün insanların eşit onura sahip olduğu ilkesi vazgeçemeyeceğimiz bir ilkedir. Bunu söylüyor ve bunun mücadelesini yürütüyoruz.
Engelli dostu kentler için 2022 seferberlik yılı olmalıdır
Eşit yurttaşlık ve onurla yaşam temel parolamızdır. Buna en çok ihtiyaç duyan toplum kesimlerinin başında da engelli yurttaşlarımız gelmektedir. Nöroçeşitlilik adı altında topladığımız engellilik kategorisinin yaygınlığı ve her türlü imkandan mahrum olması dikkatlerden kaçmaktadır. Oysa bu alanda çok büyük mağduriyetler ve hak kayıpları yaşanmaktadır. Bütün mekanların ve kamu binalarının engellilere göre düzenlenmesi gerektiğini savunuyoruz. Engelli dostu kent fikrinden başlayarak, bütün bina ve yolların bu esasa uygun düzenlenmesi gerektiğini savunuyoruz. 2022 yılının bu açıdan seferberlik yılı ilan edilmesini talep ediyoruz. Bütün mekanların, engellilerin ihtiyaçlarına ve haklarına uygun şekilde düzenlenmesi için 2022 yılı seferlik yılı olmalıdır. Buna uygun ödeneklerin de bütçede yer alması bir mecburiyettir. Bütçede ayrılan payın yükseltilmesi için hem TBMM Plan Bütçe Komisyonunda hem de Meclis Genel Kurulunda çalışmalar yapacağız.
Engellilere yönelik hizmetler için yerel yönetimlere yetki devri yapılmalıdır
Bir başka sorun da özel sektöre bırakılmış ve dolayısıyla pahalı hizmet anlayışı ile işleyen temel alanların kamusallaştırılmasıdır. Engellilerin yaşamını, ihtiyaçlarını ve haklarını korumak için bütün hizmetlerin kamulaştırılmasını talep ediyoruz. Kamusallaştırılması için mücadele ediyoruz. Yerel yönetimlere engeliler için gerekli kaynak ve yetki devri sağlanmalıdır. Hizmet esas olarak yerinde yapılırsa daha kolay erişilebilir ve denetlenebilir. Biz pek çok hizmetin, özellikle de engellilerle ilgili hizmetlerin yerel yönetimlere kaynak ve yetki devri sayesinde etkili, denetlenebilir ve katılıma açık hale gelebileceğini düşünüyoruz. Bu yönde çabalarımızı genel politik perspektifimize uygun olarak sürdürüyoruz.
Kamu hizmetlerinde ve istihdamda ayrımcılık son bulmalıdır
Engellilik Manifestomuzda bütün sorunları derli toplu dile getirmeye çalıştık. Elbette eksikler var ama bunları tamamlamak için bütün çevrelerden öneri ve eleştirileri almak istiyoruz. Farklı toplum kesimlerini dinlemeyi esas alıyoruz. Katılımcılık ve demokratik anlayış bunu gerektirir. İlettiğiniz talepler kendi taleplerimizdir ve bu taleplerin bütçe çalışmalarında ve diğer faaliyetlerde karşılık bulması için huzurlarınızda söz veriyoruz. Kamu hizmetlerinde ayrımcılık ciddi bir sorundur, engellilerin istihdamı konusunda da aynı yaklaşım devam etmektedir. Bu konuda ciddi bir hak ihlali ve adaletsizlik var. Bunun giderilmesi için sizlerle birlikte ne yapılması gerekiyorsa yapacağız.
Dilimizi ayrımcılık içeren ifadelerden arındıralım
Ayrımcılık dilde kökleşir; ayrımcılık ile mücadele dilde başlar, dönüşüm dilde kökleşir. Ayrımcılık ile mücadele dilde başlar. Bugün engelliler ile ilgili pek çok sıfat bir aşağılama ve tahkir ifadesi haline gelmiştir. Başta bütün parti mensuplarımız olmak üzere bütün topluma, engellilere yönelik ayrımcılık içeren her türlü ifadeden arınmayı ve bu ifadelerle karşılaştıkları her yerde gerekli uyarıyı yapmaları çağrısında bulunuyorum. Dilimizi ayrımcılıktan arındırmak zorundayız. Bizler halk için yönetim ilkesi ışığında bütçenin de halka bütçe şeklinde yapılması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bugün burada bulunmak benim için heyecan, gurur ve onur vericidir. Sizlerle bu buluşma imkanını hazırlayan hem konfederasyon yetkililerine hem de komisyonumuza teşekkürlerimi sunmak istiyorum.
